Beta-glukan

W naszych organizmach nieustannie toczy się bitwa, w której układ obronny pod dowództwem makrofagów i innych komórek walczy z wszechobecnymi bakteriami. Jeżeli nasz system odpornościowy jest z jakiegokolwiek powodu osłabiony, to siłą rzeczy nasz organizm zaczyna w tej walce przegrywać. Optymalnie działający układ odpornościowy z łatwością rozpozna i zniszczy intruzów, na przykład bakterie lub też pasożyty. Makrofagi, które są obecne we wszystkich narządach naszego ciała, pełnią w nich funkcję generałów armii i wysyłają białe krwinki do bitwy. Działają one podobnie jak znany Pac-Man z ulubionej gry komputerowej z okresu naszej młodości. Jednak nie zdołają one pokonać wszystkiego, a długotrwałe stany zapalne lub powtarzające się choroby wyczerpują ich siły podobnie jak cały organizm. Co więcej, w dzisiejszych czasach, kiedy coraz częściej spotykamy się z rezystencją, czyli nabytą odpornością bakterii na antybiotyki, ryzyko osłabienia komórek układu odpornościowego jest coraz większe. Dlatego też coraz wyraźniej zdajemy sobie sprawę z tego, że makrofagom tworzącym najważniejszą linię obrony musimy w jakiś sposób pomóc.

Nasz układ obronny należy do najbardziej wydajnych układów organizmu. Musimy sobie uświadomić, że nie żyjemy w sterylnych warunkach, lecz w środowisku pełnym mikroorganizmów, bakterii, wirusów i pasożytów. Nie możemy tego uniknąć, ponieważ z każdym dotknięciem czy też oddechem do naszego organizmu wnikają miliony potencjalnie niebezpiecznych intruzów. Bariery ochronne w postaci skóry lub błon śluzowych poradzą sobie z większością z nich, jednak i tak do naszego organizmu przedostanie się ich ogromna ilość.

Właśnie z tego powodu w ciągu milionów lat wykształcił się układ odpornościowy a jego najbardziej zaawansowaną formę znajdziemy właśnie u ssaków, do których należy także człowiek. W normalnych okolicznościach układ odpornościowy bez problemów radzi sobie z nieustannymi atakami. Szereg jego komórek, przede wszystkim makrofagi, które nieustannie krążą w naszym ciele i są obecne praktycznie w każdym narządzie, potrafi tych nieproszonych "gości" rozpoznać i zlikwidować. Oprócz własnych sił korzystają także z pomocy najróżniejszych substancji (mogą one być produkowane przez nie lub przez inne komórki, tzw. cytokiny).

Właśnie w tym momencie powstaje idealne pole do działania dla beta-glukanu.

Beta-glukan to wyjątkowy naturalny polisacharyd posiadający zdolność wspomagania organizmu w zwalczaniu chorób o podłożu bakteryjnym i pasożytniczym. Pomimo tego, że działanie biologiczne beta-glukanu jest znane już od dłuższego czasu, naukowcy zajęli się nim dopiero w połowie poprzedniego stulecia. Był to strzał w dziesiątkę. Ponad pięćdziesiąt lat badań i tysiące prac naukowych prowadzonych między innymi na uniwersytetach Harvarda, Baylor, Tulane i Kentucky, dowiodły, że codzienne spożywanie beta-glukanu optymalnie stymuluje makrofagi a wynikiem tego jest system obronny działający na najwyższych obrotach.

Właściwości immunomodulacyjne glukanów zostały przetestowane na szerokiej skali gatunków zwierząt laboratoryjnych i innych, wśród których możemy wymienić ryby, krewetki, kurczęta, myszy, króliki, szczury, świnki morskie, owce, prosięta, krowy, konie. Właściwości immunomodulacyjne są więc jednym z najbardziej powszechnych działań biologicznych w całym świecie zwierząt i do tej pory nie odkryto gatunku biologicznego, w przypadku którego glukan nie zadziałał. To jeszcze podkreśla powszechność korzystnego wpływu beta-glukanu, ponieważ jego działanie jest powszechnym biologicznym zjawiskiem obronnym. Żaden z przebadanych do tej pory gatunków biologicznych nie wykazał jakiejkolwiek długotrwałej szkodliwej reakcji po podaniu glukanu.

Beta-glukan ma także inne działanie. W dzisiejszych czasach już praktycznie nie mamy możliwości uniknięcia pewnego napromieniowania, chociażby podczas częstych lotów samolotem, użytkowania telefonów komórkowych, czy podczas wykonywania zdjęć rentgenowskich u lekarza. Beta-glukan pobudza makrofagi, które usuwają komórki uszkodzone w wyniku promieniowania i działa jako przeciwutleniacz.

Szereg badań naukowych przeprowadzonych na całym świecie, począwszy od Stanów Zjednoczonych, poprzez Rosję aż po Czechy, wielokrotnie dowiódł, że stosowanie beta-glukanu zarówno w celach profilaktycznych, jak i po napromieniowaniu, skutkuje wyraźnym wzrostem produkcji krwi. Liczba komórek powraca do normalnego poziomu najpierw w szpiku kostnym a następnie normalna ilość komórek odpornościowych pojawia się w pozostałych narządach limfoidalnych takich jak śledziona czy grasica.

Kolejne udowodnione efekty działania beta-glukanu to jego udział w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi i utrzymywaniu optymalnego poziomu cukru we krwi. Najwięcej wysiłku wkłada się obecnie w badania kliniczne na ludziach. Duża seria badań klinicznych wykazała, że beta-glukan ma działanie gojące w przypadku pacjentów w stanach pooperacyjnych, w których podawanie glukanu zmniejszało ryzyko śmiertelnej sepsy. Podczas tych badań ustalono także optymalne dawki i wykazano, że długotrwałe podawanie glukanu pacjentom po ciężkich operacjach jamy brzusznej i klatki piersiowej jest bezpieczne. Nie odnotowano żadnych negatywnych interakcji z podawanymi lekami, natomiast u pacjentów leczonych glukanem stwierdzono dużo mniej zachorowań na infekcje. Badania przeprowadzone w Japonii i w Chinach dowiodły też, że równoczesne podawanie glukanu i stosowanie chemioterapii znacząco przedłuża życie pacjentów z nowotworami. Kolejne badania przeprowadzone w okresie ostatnich trzech lat na dwóch uniwersytetach amerykańskich skoncentrowały się na wpływie beta-glukanu na wspomaganie specyficznych przeciwciał dla komórek nowotworowych. Wstępne badania dowiodły, że podawanie glukanu zwiększa aktywność tych przeciwciał aż trzykrotnie.

Argumentów przemawiających za tym, że warto zacząć przyjmowanie beta-glukanu, jest więc bardzo dużo.